สีปกติ
ขาวดำ
ดำ-เหลือง
ตอบ “สารช่วยในการผลิต (Processing aids)” หมายถึง สารหรือวัตถุใดซึ่งมิได้ใช้บริโภคในลักษณะเป็นส่วนประกอบของอาหาร แต่ใช้ในกระบวนการผลิตวัตถุดิบหรือส่วนประกอบของอาหารเพื่อให้เป็นไปตามเทคโนโลยีระหว่างการปรับปรุงคุณภาพหรือการแปรรูป โดยอาจจะมีสารหรืออนุพันธ์ของสารนั้นเหลือตกค้างในผลิตภัณฑ์ได้โดยไม่ตั้งใจและไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ ทั้งนี้ ไม่รวมถึงเครืองมือเครื่องใช้ในการผลิต ยกตัวอย่างเช่น
| สารช่วยในการผลิต | หน้าที่ |
| ถ่านกัมมันต์ (Activated carbon) | สารทำให้ใส (Clarifying agent) |
| ไดอะตอมเมเชียส เอิร์ธ (Diatomaceous Earth) | สารช่วยกรอง (Filtering aid) |
ทั้งนี้สารช่วยในการผลิตอาหารที่นำมาใช้ในกระบวนการผลิตอาหารจะต้องมีข้อกำหนดคุณภาพหรือมาตรฐาน และข้อกำหนดเงื่อนไขการใช้ ดังต่อไปนี้
ข้อกำหนดคุณภาพหรือมาตรฐาน
- ตามที่กำหนดไว้ใน Codex Advisory Specification for the Identity and Purity of Food Additives หรือ
- ตามประกาศสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา โดยความเห็นชอบของคณะกรรมการอาหาร หรือ
- ตามความเห็นชอบของคณะอนุกรรมการเพื่อศึกษาวิเคราะห์ปัญหาและวินิจฉัยในเชิงวิชาการเกี่ยวกับอาหาร
ทั้งนี้สารดังกล่าวต้องเป็นสารที่ระบุหน้าที่การใช้เป็นสารช่วยในกระบวนการผลิต (Processing aids) ตามบัญชีรายชื่อ Inventory of Substances used as Processing Aids (IPA) ที่กำหนดไว้โดย Codex Committee on Food Additive (CCFA)
ข้อกำหนดเงื่อนไขการใช้
- ปริมาณการใช้สารช่วยในการผลิตอาหารจะต้องเป็นปริมาณที่เหมาะสมตามความจำเป็นทางเทคโนโลยีการผลิต
- ในกระบวนการผลิตมีขั้นตอนหรือวิธีการในการกำจัดหรือลดปริมาณของสารช่วยในการผลิตอาหารที่อาจเหลือตกค้างในผลิตภัณฑ์สุดท้าย หรือปริมาณที่ตกค้างของสารดังกล่าวจะต้องไม่ส่งผลต่อลักษณะหรือคุณภาพของผลิตภัณฑ์สุดท้าย และต้องไม่มีผลกระทบต่อสุขภาพ
สำหรับสารช่วยในการผลิตอาหารในกลุ่มเอนไซม์สำหรับใช้ในการผลิตอาหาร และ ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดหรือฆ่าเชื้อที่ใช้สำหรับอาหาร จะมีข้อกำหนดเฉพาะไว้ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขที่เกี่ยวข้อง ดังนี้
- ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 409) พ.ศ. 2562 ออกตามความในพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 เรื่อง เอนไซม์สำหรับใช้ในการผลิตอาหาร
- ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 412) พ.ศ. 2562 ออกตามความในพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 เรื่อง ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดหรือฆ่าเชื้อที่ใช้สำหรับอาหาร
แนวทางการขออนุญาต
| สารช่วยในการผลิต (Processing aids) | แนวทางการขออนุญาต |
| กลุ่มเอนไซม์สำหรับใช้ในการผลิตอาหาร | ยื่นคำขอขึ้นทะเบียนตำรับอาหาร (อ.17) เพื่อขอรับใบสําคัญการขึ้นทะเบียนตํารับอาหาร (อ.18) |
| กลุ่มผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดหรือฆ่าเชื้อ ที่ใช้สำหรับอาหาร | ยื่นคำขอขึ้นทะเบียนตำรับอาหาร (อ.17) เพื่อขอรับใบสําคัญการขึ้นทะเบียนตํารับอาหาร (อ.18) |
| กลุ่มหน้าที่อื่นๆ | สำหรับวัตถุเจือปนอาหารที่มีหน้าที่เป็นสารช่วยในการผลิต หากมีความประสงค์จะขอรับเลขสารบบอาหารให้ดำเนินการยื่นคำขอขึ้นทะเบียนตำรับอาหาร (อ.17) พร้อมแนบหนังสืออนุญาตการใช้จากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา เพื่อขอรับใบสําคัญการขึ้นทะเบียนตํารับอาหาร (อ.18) |
