หน่วยตรวจหรือหน่วยรับรองสถานที่ผลิตอาหาร
อย. เพิ่มทางเลือกให้กับผู้ประกอบการอาหาร
สามารถใช้ผลการตรวจหรือใบรับรองสถานที่ผลิตอาหารจากหน่วยตรวจสอบและรับรองที่ขึ้นบัญชีกับ อย. เป็นหลักฐานประกอบการยื่นขออนุญาต
สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา โดยกองอาหาร ได้พัฒนากระบวนการพิจารณาอนุญาตสถานที่ผลิตอาหาร ได้แก่ กระบวนการขออนุญาตตั้งโรงงานผลิตอาหารหรือการขอรับเลขสถานที่ผลิตอาหารกรณีที่ไม่เข้าข่ายโรงงาน การต่ออายุใบอนุญาต การแก้ไขรายการเครื่องมือเครื่องจักรและแบบแปลนแผนผัง ตลอดจนการขอย้ายสถานที่ ซึ่งกฎหมายกำหนดให้ต้องผ่านการตรวจประเมินว่าปฏิบัติได้ตามหลักเกณฑ์ GMP กฎหมายก่อนนั้น
นอกเหนือจากจะยื่นขอให้เจ้าหน้าที่ อย. หรือเจ้าหน้าที่ สสจ. ไปตรวจสถานที่แล้ว อย. ได้เพิ่มทางเลือกให้กับผู้ประกอบการผลิตอาหารสามารถใช้ผลการตรวจหรือใบรับรองสถานที่ผลิตอาหารจากหน่วยตรวจสอบและรับรองที่ขึ้นบัญชีกับ อย. เป็นหลักฐานประกอบการยื่นขออนุญาตดังกล่าวได้อีกด้วย เพื่อลดข้อจำกัดด้านอัตรากำลังของเจ้าหน้าที่ ซึ่งจะส่งผลให้กระบวนการพิจารณาอนุญาตสถานประกอบการสามารถดำเนินการได้อย่างรวดเร็ว มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
ทั้งนี้ อย. ได้มีการกำกับดูแลความสามารถของผู้ตรวจประเมินของหน่วยตรวจสอบหรือหน่วยรับรองที่ขึ้นบัญชีกับ อย. ให้สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้เป็นมาตรฐานเดียวกันกับเจ้าหน้าที่ โดยมีกระบวนการฝึกอบรมและสอบวัดผลด้วยหลักสูตรที่เข้มข้น กระบวนการประเมินความสามารถขณะปฏิบัติหน้าที่ตรวจประเมินอย่างใกล้ชิด (witness assessment) กระบวนการตรวจติดตามความเป็นกลางและกระบวนการตรวจสอบและรับรองของหน่วยตรวจฯ (surveillances assessment) ขอให้มั่นใจได้ว่าผลการตรวจประเมินจะเป็นที่ยอมรับ ทั้งนี้ผู้ประกอบการจะต้องเลือกใช้บริการกับหน่วยตรวจสอบหรือหน่วยรับรองที่ขึ้นบัญชีกับ อย. แล้วเท่านั้น
อย. แนะวิธีเลือกใช้บริการหน่วยตรวจและหน่วยรับรองสถานประกอบการอาหาร
1. เลือกใช้บริการจากรายชื่อหน่วยตรวจและหน่วยรับรองที่ได้ขึ้นบัญชีไว้กับ อย. ที่เป็นปัจจุบัน ได้ที่เว็บไซด์กองอาหาร
2. นอกจากรายชื่อหน่วยงานแล้ว ยังต้องสังเกตรายละเอียดของบัญชี โดยพิจารณาถึงขอบข่ายการให้บริการ และขอบข่ายมาตรฐานการตรวจประเมิน ที่ได้รับการขึ้นบัญชีด้วยว่าตรงกับที่จะนำผลไปใช้ประโยชน์ต่อหรือไม่ ซึ่งแต่ละหน่วยงานได้รับการขึ้นบัญชีในขอบข่ายที่แตกต่างกันตามความสามารถ ได้แก่
1) ขอบข่ายการให้บริการ มี 3 ขอบข่าย ได้แก่
a. การตรวจประเมินและออกหนังสือรับรองมาตรฐานระบบการผลิตตามหลักเกณฑ์ของกฎหมายอาหาร ซึ่งในขอบข่ายนี้ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาและสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดทั่วประเทศ ยุติการให้บริการการออกหนังสือรับรองให้แก่ผู้ประกอบการผลิตอาหารแล้วตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2558 เป็นต้นมา
b. การตรวจสอบสถานที่ผลิตอาหารตามหลักเกณฑ์ของกฎหมาย เพื่อใช้เป็นหลักฐานประกอบการต่ออายุใบอนุญาตผลิตอาหาร
c. การตรวจสอบสถานที่ผลิตอาหารตามหลักเกณฑ์ของกฎหมาย เพื่อใช้เป็นหลักฐานประกอบการขออนุญาตผลิตอาหาร เช่น การขออนุญาตตั้งโรงงานผลิตอาหารหรือการขอรับเลขสถานที่ผลิตอาหารกรณีที่ไม่เข้าข่ายโรงงาน การขอแก้ไขรายการเครื่องมือเครื่องจักรและแบบแปลนแผนผัง การขอย้ายสถานที่ เป็นต้น
2) ขอบข่ายมาตรฐานการตรวจประเมิน ซึ่งเป็นข้อมูลว่าหน่วยงานดังกล่าวสามารถตรวจประเมินมาตรฐาน GMP กฎหมายฉบับใดได้บ้าง เช่น
a. การตรวจประเมินสถานที่ผลิตอาหาร ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 386) พ.ศ.2560 เรื่อง วิธีการผลิต เครื่องมือเครื่องใช้ในการผลิต และการเก็บรักษาผักหรือผลไม้สดบางชนิด และการแสดงฉลาก
b. การตรวจประเมินสถานที่ผลิตอาหาร ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 420) พ.ศ. 2563 เรื่อง วิธีการผลิต เครื่องมือเครื่องใช้ในการผลิต และการเก็บรักษาอาหาร
3. อัตราค่าใช้จ่ายเป็นไปตามข้อตกลงระหว่างหน่วยตรวจหรือหน่วยรับรองฯ และผู้ยื่นขอให้ไปตรวจ ทั้งนี้อัตราที่แสดงในเว็บไซต์สำนักอาหาร เป็นเพียงค่าใช้จ่ายในการตรวจสถานที่ผลิตอาหารเบื้องต้น ซึ่งไม่รวมค่าใช้จ่ายอื่น ๆ เช่น ค่าเดินทาง ค่าจัดทำใบรับรองมาตรฐานระบบการผลิตภาษาอื่น ๆ และค่าธรรมเนียม เป็นต้น ดังนั้น ผู้สนใจขอรับบริการดังกล่าวควรสอบถามรายละเอียดและศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมของแต่ละบริษัทเพื่อเปรียบเทียบข้อมูลก่อนการตัดสินใจ
4. ทั้งนี้หลังจากเลือกทำสัญญาใช้บริการการตรวจประเมินแล้ว หากหน่วยงานดังกล่าวส่งแผนการตรวจที่มีรายชื่อผู้ตรวจประเมินที่ไม่ปรากฏอยู่ในรายละเอียดของบัญชีตามมาตรฐานการตรวจที่ยื่นคำขอ ให้ปฏิเสธการให้เข้าตรวจและแจ้งขอเปลี่ยนผู้ตรวจประเมินกับหน่วยงานดังกล่าว หรือแจ้ง อย. เพื่อทบทวนบัญชีรายชื่อของหน่วยงานดังกล่าวหากไม่ดำเนินการแก้ไขตามคำร้องขอต่อไป
--------------------------------------------------------------------------------
หากมีปัญหาหรือข้อสงสัยเกี่ยวกับการตรวจประเมินหรือการรับรองมาตรฐาน
กรุณาติดต่อ: กลุ่มพัฒนาระบบ กองอาหาร
สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา
โทร. 0 2590 7206 E-mail : qateam.food@gmail.com