ตอบ วิธีการตรวจวิเคราะห์ปริมาณไอโอดีนในเกลือบริโภคเสริมไอโอดีน ปัจจุบันมี 3 วิธี ได้แก่

          1. ชุดทดสอบไอคิท (I-Kit) และชุดทดสอบไอคิทที่ดัดแปลงการอ่านด้วยไม้บรรทัด (Modified I-Kit)

          2. เครื่องไอรีดเดอร์ (I-Reader)

          3. ไตเตรชั่น (Titration)

         สำหรับวิธีการตรวจวิเคราะห์ปริมาณไอโอดีนในผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีน ปัจจุบันมีเพียง 1 วิธี เท่านั้น ได้แก่ วิธี Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry (ICP-MS) ทั้งนี้ ผู้ประกอบการควรส่งผลิตภัณฑ์ตรวจวิเคราะห์หาปริมาณไอโอดีน ณ ห้องปฏิบัติการที่ได้รับมาตรฐาน 17025 หรือหน่วยงานราชการ อย่างน้อยปีละครั้ง

   เกลือบริโภคและผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีน

ตอบ ​สถาบันนวัตกรรมการเรียนรู้ มหาวิทยาลัยมหิดล โทร. 024419734, 024419729 มือถือ 0863205925 และสามารถติดต่อผ่านเว็บไซต์ www.il.mahidol.ac.th หรือ E-mail: ikit.muil@gmail.com

   เกลือบริโภคและผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีน

ตอบ หากหัวเชื้อดังกล่าวไม่ได้มีการเติมไอโอดีนลงในผลิตภัณฑ์ สถานประกอบการที่รับซื้อหัวเชื้อไปผลิตต่อสามารถเติมไอโอดีนลงไปในผลิตภัณฑ์ได้ แต่หากหัวเชื้อดังกล่าวมีการเติมไอโอดีนลงในผลิตภัณฑ์แล้ว สถานประกอบการที่รับซื้อหัวเชื้อไปไม่ควรเติมไอโอดีนลงในหัวเชื้ออีก เนื่องจากอาจมีโอกาสทำให้ผลิตภัณฑ์สุดท้ายมีปริมาณไอโอดีนสูงเกินกว่าที่มาตรฐานกำหนดได้

   เกลือบริโภคและผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีน

ตอบ กรณีปริมาณไอโอดีนในผลิตภัณฑ์ตรวจพบขาดหรือเกินร้อยละ 30 จากเกณฑ์ต่ำสุดหรือสูงสุด จะถือว่าเข้าข่ายเป็นอาหารปลอมตามมาตรา 25(2) โดยมีลักษณะตามมาตรา 27(5) ให้ต้องระวางโทษตามมาตรา 59 ของพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ.2522 กล่าวคือ ผู้ใดฝ่าฝืนมาตรา 25(2)  ตต้องระวังโทษจําคุกตั้งแต่หกเดือนถึงสิบปี และปรับตั้งแต่ห้าพันบาทถึงหนึ่งแสนบาท

        กรณีปริมาณไอโอดีนในผลิตภัณฑ์ตรวจพบไม่ถึงขนาดังที่กำหนดไว้ในมาตรา 27(5) จะถือว่าเข้าข่ายเป็นอาหารผิดมาตราฐานตามมาตรา 25(3) ได้แก่ อาหารที่ผลิตขึ้นไม่ถูกต้องตามคุณภาพหรือมาตรฐานที่รัฐมนตรีประกาศกําหนดตามมาตรา 6(2) หรือ (3) ให้ต้องระวางโทษปรับไม่เกินห้าหมื่นบาท

   เกลือบริโภคและผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีน

ตอบ ความร้อนที่อุณหภูมิต่ำกว่า 300 องศาเซลเซียส ไม่สามารถทำให้สารละลายไอโอดีนสลายหายไปได้ อ้างอิงผลการศึกษาของสถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล (การศึกษาของ ศาสตราจารย์ ดร.วิสิฐ จะวะสิต และคณะ (2544) ในวารสาร JOURNAL OF FOOD COMPOSITION AND ANALYSIS (2002) 15, 265–276) โดยศึกษาผลของความร้อนในครัวเรือนต่อการสูญเสียไอโอดีน ซึ่งพบว่าความร้อนแบบต่างๆ เช่นการต้ม การนึ่ง การทอด การอบ และการบรรจุกระป๋อง ไม่ได้ทำให้ไอโอดีนสูญหายไป แต่การสูญเสียไอโอดีนนั้นจะขึ้นอยู่กับภาชนะและสารที่ใช้เติมในผลิตภัณฑ์อาหารมากกว่า เช่นการใช้ภาชนะทองเหลือง หรือการเติมสารฟอกขาว พบว่ามีการสูญเสียไอโอดีนมาก แต่ถ้าเป็นอลูมิเนียมหรือแก้วจะไม่สูญเสียไอโอดีน ยกเว้นการเติมกรดบางชนิดลงไป จะทำให้เกิดการสูญเสียได้  และการศึกษาของ รองศาสตราจารย ดร.ครรชิต จุดประสงค์ (2557) ที่ศึกษาเปรียบเทียบการผลิตเกลือบรรจุถุงพร้อมจำหน่ายตั้งทิ้งไว้เป็นระยะเวลา 6 เดือน พบว่าไอโอดีนไม่ได้มีการสูญหายไป ถ้าหากมีการเขย่าถุงก่อนการทดสอบ  โดยถุงที่มีขนาดใหญ่ (5-7 กก.) จะพบว่ามีการไหลของน้ำที่มีไอโอดีนลงจากด้านบนลงสู่ด้านล่างเท่านั้น โดยเฉพาะการนำไปตากแดด  ดังนั้น ก่อนบริโภคหรือนำไปตรวจวิเคราะห์ จึงควรเขย่าหรือคลุกเคล้าให้เข้ากันก่อนนำเกลือไปใช้งานทุกครั้ง

   เกลือบริโภคและผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีน

ตอบ ​ปัจจุบัน การตรวจสอบปริมาณไอโอดีนในผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีนมีเพียงวิธี Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry (ICP-MS) เท่านั้น ยังไม่มีวิธีการทดสอบอย่างง่ายที่ผู้ประกอบการสามารถใช้ตรวจสอบเองได้ ผู้ประกอบการจึงจำเป็นต้องส่งผลิตภัณฑ์ตรวจวิเคราะห์หาปริมาณไอโอดีน ณ ห้องปฏิบัติการของภาครัฐ หรือเอกชนที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน ISO 17025

         ทั้งนี้ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา ได้จัดทำ “เครื่องมือช่วยคำนวณการเสริมไอโอดีนในผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีน” เพื่ออำนวยความสะดวกให้ผู้ประกอบการสามารถตรวจสอบและคำนวณปริมาณสารละลายโพแทสเซียมไอโอเดตที่ใช้เติมในผลิตภัณฑ์ เพื่อให้ผลิตภัณฑ์สุดท้ายมีปริมาณไอโอดีนเป็นไปตามข้อกำหนดของกฎหมาย นอกจากนี้ ผู้ประกอบการควรทราบปริมาณไอโอดีนตั้งต้นของหัวเชื้อผลิตภัณฑ์ก่อน เพื่อให้เกิดความแม่นยำในการเสริมไอโอดีนลงในผลิตภัณฑ์
รายละเอียดตามลิงค์   เลือกที่ เครื่องมือช่วยคำนวณ & คู่มือ

   เกลือบริโภคและผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีน

ตอบ การพิจารณาขยายช่วงของปริมาณไอโอดีนที่กำหนดให้มีในผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีนอยู่ระหว่างการรวบรวมข้อมูลจากผลศึกษาความเบี่ยงเบนของการตรวจวิเคราะห์ปริมาณไอโอดีนในผลิตภัณฑ์ปรุงรสฯ โดยได้รับความอนุเคราะห์จากสถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล และข้อมูลผลการสำรวจสถานการณ์การได้รับไอโอดีนในประชากรทุกกลุ่มวัย โดยกรมอนามัย เพื่อนำข้อมูลที่สำคัญและจำเป็นเหล่านี้มาประกอบการพิจารณา ทั้งนี้ คาดว่าการพิจารณาดังกล่าวจะดำเนินการแล้วเสร็จภายในปี พ.ศ.2569

   เกลือบริโภคและผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีน

​ตอบ การเสริมไอโอดีนในเกลือบริโภคที่เป็นผลิตภัณฑ์สุดท้ายนั้น สามารถควบคุมปริมาณไอโอดีนให้อยู่ในช่วงตามข้อกำหนดของกฎหมายได้ง่ายและสะดวกกว่าการต้ม เนื่องจากไอโอดีนจะเกาะอยู่รอบๆ ผลึกเกลือเท่านั้น หลังการต้มเกลือที่ปล่อยให้เกลือแห้งนั้นก็จะทำให้การต้มในแต่ละครั้งมีปริมาณไอโอดีนที่เกาะผลึกเกลือไม่สม่ำเสมอกัน นอกจากนี้การเติมสารโพแทสเซียมไอโอเดตลงไปในระหว่างการต้มเกลือนั้น จะทำให้เกลืออาจเป็นสีเหลืองได้ง่าย เมื่อเก็บเป็นระยะเวลานาน ประกอบกับหากยังไม่ถึงจุดอิ่มตัวที่ทำให้เกิดผลึกของเกลือโซเดียมคลอไรด์ โพแทสเซียมอาจไปเกาะกับคลอไรด์เกิดเป็นโพแทสเซียมคลอไรด์แทนได้ 

   เกลือบริโภคและผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีน

ตอบ ​สารโพแทสเซียมไอโอเดท (potassium iodate) อนุญาตให้ใช้ได้เฉพาะเพื่อปรับสภาวะโภชนาการเกี่ยวกับการขาดสารไอโอดีนเท่านั้น ตามที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาเห็นชอบ ดังนั้นหากผู้ประกอบการประสงค์จะนำเข้าเพื่อจำหน่ายในวัตถุประสงค์เพื่อปรับสภาวะโภชนาการเกี่ยวกับการขาดสารไอโอดีน โดยนำไปจำหน่ายให้แก่ผู้ผลิตเกลือเสริมไอโอดีนและผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีน จำเป็นต้องจัดเตรียมเอกสารต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง พร้อมทั้งมีหนังสือถึงสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาเพื่อขอให้พิจารณาให้ความเห็นชอบต่อไป

   เกลือบริโภคและผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีน

ตอบ 1. บริษัท เคมีเอเซีย จํากัด ราคา 2000 บาท ติดต่อ 083-7115353 หรือ 088-4948181

         2. บริษัท เออีซี เคมเทรด จำกัด ราคา 1900 บาท ติดต่อ 064-6546515

ข้อมูล ณ วันที่ 22 มิถุนายน 2565

   เกลือบริโภคและผลิตภัณฑ์ปรุงรสที่เสริมไอโอดีน