ตอบ พืชกระท่อมได้รับการยกเว้นจากการเป็นยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2564 ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 24 สิงหาคม 2564 ที่ผ่านมา ส่งผลให้ประชาชนสามารถครอบครองพืชกระท่อม เพื่อให้นำมาใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน เพราะบางพื้นที่นำพืชกระท่อมมาใช้ในชีวิตประจำวันตามวิถีชาวบ้าน ถือเป็นวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น

 ผลิตภัณฑ์อาหารที่มีส่วนประกอบของพืชกระท่อม

ตอบ ปัจจุบันกระท่อมทั้งต้นและสารสกัดจากกระท่อมยังคงเป็นอาหารที่ห้ามผลิต นำเข้า หรือจำหน่าย อยู่ในลำดับที่ 52 ของบัญชีท้ายประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 424) พ.ศ. 2564 ออกตามความในพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 เรื่อง กำหนดอาหารที่ห้ามผลิต นำเข้า หรือจำหน่าย และประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 430) พ.ศ. 2564 ออกตามความในพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 เรื่อง แก้ไขเพิ่มเติมประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 424) พ.ศ. 2564 ออกตามความในพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 เรื่อง กำหนดอาหารที่ห้ามผลิต นำเข้า หรือจำหน่าย ยกเว้นผลิตภัณฑ์อาหารที่มีส่วนของพืชหรือสารสกัดจากกระท่อมเป็นส่วนประกอบ ปฏิบัติตามกรณีดังต่อไปนี้สามารถผลิต นำเข้า หรือจำหน่ายได้

1. เมื่อผ่านการประเมินความปลอดภัยของอาหาร และส่งมอบฉลากให้สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาตรวจอนุมัติก่อนนำไปใช้ ตามเงื่อนไขของประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 376) พ.ศ. 2559 เรื่อง อาหารใหม่ (Novel food) ก่อนการผลิต นำเข้า หรือจำหน่ายในประเทศ แล้ว ซึ่งชนิดอาหารและปริมาณสารสำคัญที่อนุญาต ขึ้นอยู่กับผลการประเมินความปลอดภัยจากหน่วยประเมินความปลอดภัยที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาให้การยอมรับ
2. มีความประสงค์จะผลิตเพื่อการส่งออกเท่านั้น ให้ปฏิบัติตามกฎระเบียบของประเทศคู่ค้า และดำเนินการยื่นขออนุญาตสถานที่ผลิตอาหารและผลิตภัณฑ์อาหารต่อผู้อนุญาต แล้วแต่กรณี

     หากผู้ใดฝ่าฝืนประกาศซึ่งออกตามมาตรา 6(8) ต้องระวางโทษตามมาตรา 50 จำคุกตั้งแต่หกเดือนถึงสองปีและปรับ  ตั้งแต่ห้าพันบาทถึงสองหมื่นบาท  

  ผลิตภัณฑ์อาหารที่มีส่วนประกอบของพืชกระท่อม

ตอบ การนำใบกระท่อมมาใช้ประโยชน์ เช่น เคี้ยวใบกระท่อมสดที่รูดเอาก้านใบออก หรือนำใบกระท่อมมาต้มน้ำหรือชงดื่มเป็นชากระท่อม ในลักษณะการใช้ส่วนบุคคล หรือการใช้ตามวิถีชาวบ้าน  และไม่ได้มีวัตถุประสงค์เพื่อจำหน่ายทางการค้า ไม่ต้องมายื่นขออนุญาตกับ อย.

  ผลิตภัณฑ์อาหารที่มีส่วนประกอบของพืชกระท่อม

ตอบ ปัจจุบันยังไม่สามารถนำใบกระท่อมมาปรุงประกอบเป็นอาหารในร้านอาหารดังกล่าวได้ หากผู้ประกอบการกิจการร้านอาหารมีความประสงค์จะนำใบกระท่อมมาใช้เป็นส่วนประกอบในอาหารเพื่อจำหน่าย สามารถดำเนินการขออนุญาตได้ โดยติดต่อหน่วยประเมินความปลอดภัยที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาให้การยอมรับเพื่อประเมินเอกสารวิชาการตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขของประกาศกระทรวงสาธารณสุขว่าด้วยอาหารใหม่ (Novel food) จากนั้นนำผลการประเมินพร้อมเอกสารและหลักฐานประกอบการประเมิน ยื่นให้สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาพิจารณาอนุมัติผ่านระบบ E-Submission ดังมีรายละเอียดตามคู่มือประชาชน เรื่อง การขอประเมินความปลอดภัยอาหารกรณีอาหารใหม่ 

         ทั้งนี้ หากพบการกระทำผิด สามารถแจ้งเบาะแสผ่านศูนย์จัดการเรื่องร้องเรียนและปราบปราม การกระทำผิดกฎหมายเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์สุขภาพ (ศรป.) หรือสายด่วนหมายเลข 1556

  ผลิตภัณฑ์อาหารที่มีส่วนประกอบของพืชกระท่อม

ตอบ เนื่องจากใบกระท่อม มีประวัติใช้เป็นยาแผนโบราณ เพื่อรักษาโรคทางเดินอาหารและมีฤทธิ์ระงับปวด ทดแทนการใช้สารเสพติดทางการแพทย์ เป็นต้น ประกอบกับรูปแบบการบริโภคตามวิถีชาวบ้านพบเฉพาะในบางจังหวัดของภาคใต้เท่านั้น ไม่ถือว่ามีประวัติการบริโภคเป็นอาหาร จึงต้องประเมินความปลอดภัยกรณีอาหารใหม่  ซึ่งต้องพิจารณาบนพื้นฐานการบริโภคอย่างต่อเนื่องติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน และพิจารณาถึงปริมาณการรับประทานสารไมทราไจนีน และ 7-ไฮดรอกซีไมทราไจนีน ในด้านที่จะไม่มีผลต่อการบำบัด บรรเทา รักษาโรค สำหรับการจำกัดปริมาณการบริโภคขึ้นอยู่กับข้อมูลการประเมินความปลอดภัย

  ผลิตภัณฑ์อาหารที่มีส่วนประกอบของพืชกระท่อม

ตอบ น้ำต้มกระท่อม ชากระท่อม ใบกระท่อมแห้งบดผงบรรจุในรูปแคปซูลหรือเม็ด จัดเป็นผลิตภัณฑ์สมุนไพร ผู้ประกอบการจะต้องขออนุญาตผลิตตาม พระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพร พ.ศ. 2562

  ผลิตภัณฑ์อาหารที่มีส่วนประกอบของพืชกระท่อม

ตอบ ใบกระท่อม ซึ่งเป็นวัตถุดิบ ไม่ต้องมายื่นขออนุญาตกับ อย.

  ผลิตภัณฑ์อาหารที่มีส่วนประกอบของพืชกระท่อม

ตอบ กรณีนำกระท่อมมาปรุงประกอบอาหารเพื่อจำหน่าย เช่น ใบกระท่อมชุบแป้งทอด น้ำสลัดผสมกระท่อม กาแฟผสมกระท่อม คุกกี้ผสมกระท่อม เป็นต้น สามารถมายื่นขออนุญาตตามขั้นตอนการพิจารณาประเมินความปลอดภัยอาหารใหม่ และส่งมอบฉลากให้สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาตรวจอนุมัติก่อนนำไปใช้ ตามเงื่อนไขของประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 376) พ.ศ. 2559 เรื่อง อาหารใหม่ (Novel food) ขณะนี้ผู้ที่มีความประสงค์จะนำกระท่อมมาใช้เป็นส่วนประกอบในอาหารสามารถเข้าไปดูรายละเอียดขั้นตอนการพิจารณาประเมินความปลอดภัยอาหารใหม่ของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาที่เว็บไซต์ กองอาหาร LINK หรือติดต่อสอบถามเจ้าหน้าที่ที่หมายเลข 0 2590 7179 กรณีต้องการทราบขั้นตอนการยื่นเอกสารประเมินความปลอดภัยของหน่วยงานที่ประเมินความปลอดภัยอาหารใหม่ และค่าใช้จ่ายในการประเมิน สามารถสอบถามได้จากหน่วยงานที่ประเมินความปลอดภัยอาหารใหม่

  ผลิตภัณฑ์อาหารที่มีส่วนประกอบของพืชกระท่อม

ตอบ   1.  สำนักคุณภาพและความปลอดภัยอาหาร กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข

          2. สถาบันอาหาร กระทรวงอุตสาหกรรม

          3. ศูนย์ประเมินความเสี่ยงประเทศไทย มูลนิธิส่งเสริมโภชนาการในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

  ผลิตภัณฑ์อาหารที่มีส่วนประกอบของพืชกระท่อม

ตอบ สามารถตรวจสอบขั้นตอนการยื่นเอกสารประเมินความปลอดภัย ได้ตามเว็บไซต์ ดังนี้

1. สำนักคุณภาพและความปลอดภัยอาหาร กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
    เข้าถึงได้ทาง http://bqsf.dmsc.moph.go.th/bqsfWeb/index.php/novelfood/

2. สถาบันอาหาร กระทรวงอุตสาหกรรม 
    เข้าถึงได้ทาง https://www.nfi.or.th/service-single-page.php?id=324

3. ศูนย์ประเมินความเสี่ยงประเทศไทย มูลนิธิส่งเสริมโภชนาการในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี กุมารี
    เข้าถึงได้ทาง https://inmu2.mahidol.ac.th/th/trac/

  ผลิตภัณฑ์อาหารที่มีส่วนประกอบของพืชกระท่อม