ตอบ อาหารที่ได้จากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมซึ่งผ่านการประเมินความปลอดภัยแล้ว โดยคณะผู้เชี่ยวชาญด้านวิทยาศาสตร์ของโครงการร่วม เอฟ เอ โอ/ดับบลิว เอช โอ (The Joint FAO/WHO scientific advisory bodies) หรือคณะผู้เชี่ยวชาญขององค์การอนามัยโลก (WHO Expert Advisory Panels and Committees) ต้องยื่นเอกสารหรือหลักฐานแทนรายงานผลการประเมินความปลอดภัยฯ จากศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (BIOTEC) ดังนี้

   อาหารที่ได้จากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมและการแสดงฉลาก

ตอบ กรณีที่เป็นวัตถุเจือปนอาหารซึ่งมีข้อกำหนดคุณภาพหรือมาตรฐานและมีข้อกำหนดเงื่อนไขการใช้แล้วตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขว่าด้วยวัตถุเจือปนอาหาร ให้ส่งข้อมูลเกี่ยวกับจุลินทรีย์ดัดแปรพันธุกรรมที่ใช้ในระหว่างกระบวนการผลิตต่อ BIOTEC เพื่อประเมินความปลอดภัยฯ และติดต่อกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์เพื่อส่งข้อมูลเกี่ยวกับรายละเอียดวิธีการตรวจวิเคราะห์ แล้วจึงนำรายงานฯ พร้อมหลักฐานจากกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ยืนยันว่าสามารถตรวจวิเคราะห์ได้ ติดต่อกลุ่มกำกับดูแลก่อนออกสู่ตลาดเพื่อขอแก้ไขทะเบียนตำรับอาหาร ทั้งนี้ เอกสารหรือหลักฐานที่ต้องแนบเพิ่มเติมเพื่อขอขึ้นทะเบียนตำรับ (อ.17) หรือขอแก้ไขทะเบียนตำรับ (อ.19) ได้แก่

   อาหารที่ได้จากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมและการแสดงฉลาก

ตอบ จุลินทรีย์ที่ผ่านกระบวนการพัฒนาแบบ Self-cloning คือจุลินทรีย์ที่ผ่านกระบวนการนำชิ้นดีเอ็นเอหรือยีน (nucleic acid sequences) ออกจากเซลล์ โดยจะมีการนำกลับเข้าไปทั้งชิ้นหรือบางส่วน (รวมทั้งที่สังเคราะห์ขึ้นแต่มีลำดับเบสเหมือนเดิม) ก็ได้ โดยก่อนที่จะใส่กลับเข้าไปนั้น อาจผ่านกระบวนการที่ใช้เอนไซม์หรือวิธีการทางกล (mechanical steps) หรือไม่ก็ได้ ทั้งนี้รวมทั้งการนำเข้าไปในจุลินทรีย์ชนิดพันธุ์ (species) เดียวกัน หรือชนิดพันธุ์ที่ใกล้เคียงกันที่สามารถแลกเปลี่ยนสารพันธุกรรมกันได้ตามธรรมชาติ ซึ่งกระบวนการเหล่านี้ไม่ข้ามขอบเขตของการผสมพันธุ์กันตามธรรมชาติ ดังนั้นจุลินทรีย์ที่ผ่านกระบวนการพัฒนาแบบ Self-cloning จึงไม่จัดเป็นจุลินทรีย์ดัดแปรพันธุกรรม ซึ่งไม่จำเป็นต้องผ่านการประเมินความปลอดภัยทางชีวภาพด้านอาหารเต็มรูปแบบ แต่อาจจัดเป็นอาหารใหม่ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขว่าด้วยอาหารใหม่ ดังนั้นจึงต้องประเมินความปลอดภัยทางชีวภาพด้านชีววิทยาระดับโมเลกุลของจุลินทรีย์ดัดแปรพันธุกรรมและประเมินความปลอดภัยของอาหารใหม่ เพื่อกำหนดอัตราส่วนการใช้เป็นส่วนผสมในอาหารต่อไป

   อาหารที่ได้จากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมและการแสดงฉลาก

ตอบ เมล็ดถั่วเหลืองดัดแปรพันธุกรรม หรือเมล็ดข้าวโพดดัดแปรพันธุกรรมเป็นอาหารที่ได้จากสิ่งมีชีวิต    ดัดแปรพันธุกรรมซึ่งเป็นอาหารที่ต้องมีฉลาก ดังนั้นผู้ผลิตอาหาร ผู้นำเข้าเพื่อจำหน่ายต้องขอรับเลขสารบบอาหาร และต้องแสดงข้อความว่า “ดัดแปรพันธุกรรม” ประกอบชื่ออาหาร เช่น “ถั่วเหลืองดัดแปรพันธุกรรม” หรือ “ข้าวโพดดัดแปรพันธุกรรม” แล้วแต่กรณี

   อาหารที่ได้จากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมและการแสดงฉลาก

ตอบ กรณีที่แป้งข้าวโพดนั้นมีสารพันธุกรรมหรือโปรตีนซึ่งเป็นผลจากการดัดแปรพันธุกรรมหลงเหลืออยู่ โดยผู้ผลิตทราบที่มาและข้อมูลคุณลักษณะของแป้งข้าวโพดนี้อยู่แล้ว ก็ต้องแสดงฉลากตามข้อกำหนด

   อาหารที่ได้จากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมและการแสดงฉลาก

ตอบ ประเทศไทยยังคงห้ามการกล่าวอ้างข้อความ “ปลอดจากอาหารดัดแปรพันธุกรรม” หรือ “ไม่ใช่อาหารดัดแปรพันธุกรรม” หรือ “ไม่มีส่วนประกอบของอาหารดัดแปรพันธุกรรม” หรือ “มีการคัดหรือแยกส่วนประกอบที่มีการดัดแปรพันธุกรรมออก” หรือข้อความหรือสัญลักษณ์อื่นที่มีความหมายในทำนองเดียวกัน เนื่องจาก

   อาหารที่ได้จากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมและการแสดงฉลาก

ตอบ โดยส่วนใหญ่วัตถุเจือปนอาหารเป็นสารประกอบบริสุทธิ์ซึ่งไม่หลงเหลือสารพันธุกรรมที่เป็นผลจากการดัดแปรพันธุกรรมและไม่หลงเหลือโปรตีนที่เป็นผลจากการดัดแปรพันธุกรรมในผลิตภัณฑ์สุดท้าย จึงได้รับการยกเว้นการแสดงฉลากอาหารจากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมตาม (4) ของข้อ 8 อยู่แล้ว ยกเว้นในกรณีที่วัตถุเจือปนอาหารนั้น มีสารพันธุกรรมหรือโปรตีนที่เป็นผลจากการดัดแปรพันธุกรรมหลงเหลืออยู่ในผลิตภัณฑ์สุดท้ายก็ต้องแสดงฉลากอาหารจากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมตามข้อกำหนด เนื่องจากเป็นการตั้งใจใช้ ต่างจากโปรตีนซึ่งเป็นผลจากการดัดแปรพันธุกรรมที่ใช้เป็นสารช่วยในกระบวนการผลิต เช่น เอนไซม์ ซึ่งได้รับการยกเว้นเนื่องจากจะถูกใช้ในกระบวนการเตรียมวัตถุดิบหรือส่วนประกอบของอาหาร ซึ่งอาจมีชิ้นส่วนของเอนไซม์เหลือตกค้างในผลิตภัณฑ์บ้างแต่ปริมาณน้อยมากโดยไม่ตั้งใจแต่หลีกเลี่ยงไม่ได้

   อาหารที่ได้จากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมและการแสดงฉลาก

ตอบ การแสดงสัญลักษณ์เป็นรูปสามเหลี่ยม พื้นสีเหลืองตัวอักษร สีดำ โดยมีข้อความว่า “GMO” หรือข้อความเพื่อให้ข้อมูลแก่ผู้บริโภคเพิ่มเติมผ่านโปรแกรมแอปพลิเคชั่น หรือเว็บไซต์เป็นมาตรการสมัครใจที่ผู้ประกอบการสามารถเลือกปฏิบัติได้

   อาหารที่ได้จากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมและการแสดงฉลาก

ตอบ หลักฐานตามระบบตรวจสอบย้อนกลับหรือระบบตามสอบย้อนกลับสินค้า (Traceability system) ที่สามารถใช้ประกอบว่าไม่มีการใช้วัตถุดิบที่เป็นอาหารดัดแปรพันธุกรรมในกระบวนการผลิต เช่น

• หนังสือรับรอง IP (Identify Preservation) หรือหนังสือรับรองในทำนองเดียวกัน กรณีที่เป็น Non GMO ที่ออกโดยหน่วยงานรัฐหรือหน่วยงานอื่นที่ได้รับการยอมรับจากหน่วยงานของรัฐที่รับผิดชอบ
• หลักฐานหรือหนังสือรับรองเกษตรอินทรีย์ ที่ออกโดยหน่วยงานรัฐ หรือหน่วยงานอื่นที่ได้รับการยอมรับจากหน่วยงานของรัฐที่รับผิดชอบ หรือหน่วยตรวจสอบรับรองที่ได้รับการรับรองระบบงานตามเกณฑ์ของ IFOAM (The International Federation of Organic Agriculture Movements)
• ทั้งนี้ในกรณีที่เป็นส่วนของสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมหรือผลิตภัณฑ์อาหารจากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมที่ไม่มีการกำจัดโปรตีนหรือสารพันธุกรรมในกระบวนการผลิตนั้น สามารถใช้เอกสารดังต่อไปนี้แทนก็ได้
• รายงานผลการตรวจวิเคราะห์ (Analytical Report) จากห้องปฏิบัติการที่ได้รับการยอมรับ หรือห้องปฏิบัติการของหน่วยงานภาครัฐ ที่ระบุว่าตรวจไม่พบสารพันธุกรรมที่เป็นผลจากการดัดแปรพันธุกรรมและไม่หลงเหลือโปรตีนที่เป็นผลจากการดัดแปรพันธุกรรม
• หนังสือรับรองผลการตรวจวิเคราะห์ (COA for a specific Silo/batch) ที่ออกโดยหน่วยงานภาครัฐ ที่ระบุว่าตรวจไม่พบสารพันธุกรรมที่เป็นผลจากการดัดแปรพันธุกรรมและไม่หลงเหลือโปรตีนที่เป็นผลจากการดัดแปรพันธุกรรม

   อาหารที่ได้จากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมและการแสดงฉลาก

ตอบ ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 432 กำหนดว่ากรณีที่ตั้งใจใช้พืชหรือสัตว์ดัดแปรพันธุกรรมแม้ว่าจะมีสัดส่วนของส่วนประกอบน้อยกว่าร้อยละ 5 จะต้องแสดงฉลากอาหารจากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมตามประกาศฉบับนี้ เนื่องจากผู้ผลิตทราบข้อมูลเกี่ยวกับวัตถุดิบที่ใช้อยู่แล้วจาก เอกสารข้อกำหนดคุณภาพมาตรฐาน (specification) ของวัตถุดิบที่ใช้อยู่แล้วว่าเป็นส่วนของ/ได้จากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรม เพื่อเป็นข้อมูลสำหรับการตัดสินใจของผู้บริโภค

   อาหารที่ได้จากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมและการแสดงฉลาก